چرم گیاهی یا وگان چیست؟

در سال های اخیر انواع چرم مختلف از لحاظ  کاربرد به بازار عرضه شده اند. ولی باید توجه داشت که استفاده بی رویه از چرم طبیعی در سده اخیر، مخاطرات زیادی را برای محیط زیست به وجود آورده است، از همین رو بسیاری از شرکت های فعال در این زمینه، اقدام به تولید و جایگزینی چرم گیاهی به جای چرم طبیعی کرده اند. چرم وگان یا گیاهی یک ماده مصنوعی است که غالبا از ذرات پلاستیک پلی وینیل یا پلی اورتان ساخته می شود. علی رغم آن که این محصول از پوست جانوران تولید نمی شود، ظاهر و کاربردی مشابه با چرم طبیعی دارد.

مراحل ساخت چرم گیاهی

در حالت کلی فرایند ساخت چرم وگان به صورت زیر است:

1. انتخاب ماده پایه : اغلب ماده پایه برای تولید چرم وگان، الیاف کتان یا الیاف پلی استر می باشند.
2. انتخاب پلاستیک اتصال دهنده : معمولا در این مرحله از پلی اورتان (PU) و یا پلی وینیل کلراید (PVC) به عنوان اتصال دهنده استفاده می شود.
3. اتصال پلاستیک و ماده پایه : در این مرحله از ساخت چرم گیاهی، پلاستیک ذوب شده را به ماده پایه اتصال می دهند. این فرایند با نفوذ پلاستیک ذوب شده به تار و پود الیاف صورت می گیرد.
4. برش چرم : در نهایت پس از اتصال پلاستیک و ماده پایه، چرم بدست آمده را برش داده و برای تولید محصول مورد نظر آماده می کنند.

طبقه بندی کلی چرم وگان

به طور معمول چرم وگان به سه دسته اصلی تقسیم بندی می شود که در ادامه به بررسی اجمالی هرکدام پرداخته می شود.

1-چرم پلی وینیل کلراید (PVC) 

به دلیل وجود مواد مضری همچون فتالات در ترکیبات چرم PVC، این محصول کمترین سازگاری را در بین چرم های گیاهی با محیط زیست دارد. از طرفی ذرات PVC کاملا زیست تخریب پذیر و یا قابل بازیافت نیستند و در دراز مدت می توانند اثرات مخربی را بر روی محیط زیست برجای بگذارند.

2-چرم پلی اورتان (PU) 

مواد شیمیایی موجود در ساختار چرم پلی اورتان کمتر از چرم PVC می باشند به همین دلیل استفاده از آن ها آسیب کمتری به محیط زیست وارد می سازد، ولی باید توجه داشت که این مواد نیز کاملا زیست تخریب پذیر و یا قابل بازیافت نیستند.

3-چرم گیاهی حاصل از گیاهان

این چرم، مناسب ترین گزینه در بین سایر چرم های گیاهی می باشد. این محصولات از گیاهانی همانند پنبه، آناناس و برگ گیاهان به تولید می رسند به همین دلیل بیس اصلی آن ها طبیعی بوده و 100 درصد زیست تخریب پذیر می باشند.

مزایا و معایب استفاده از چرم گیاهی

به دلیل آن که چرم وگان یک ماده مصنوعی است، می تواند به صورت نامحدود و توسط صنایع مختلف تولید شود. همچنین این محصولات برخلاف چرم طبیعی که در اندازه های محدود ساخته می شود، می توانند در اندازه های بسیار بزرگ نیز به تولید برسند.

البته باید توجه داشت که دوام و طول عمر چرم گیاهی کمتر از چرم طبیعی است ولی به دلیل آن که ذرات آن قابل بازیافت می باشد، طول عمر آن ها به عامل نسبتا کم اهمیتی تبدیل شده است.

نکات لازم برای حفاظت و نگهداری چرم گیاهی

• توصیه می شود برای جلوگیری از خشکی و ترک خوردگی لایه های بیرونی چرم گیاهی از روغن های مخصوص چرم استفاده شود.
• قبل از استفاده از روغن و یا رنگ های شیمیایی، آن را بر روی قسمتی از چرم که در معرض دید نیست تست کنید.
• بهتر است برای تمیز کردن سطح چرم گیاهی از پارچه های نرم و مرطوب استفاده شود.